Stowarzyszenie Zielona Szkoła
Stowarzyszenie Zielona Szkoła - turystyka, kultura, ekologia, edukacja, integacja
Środowisko kulturowe

W granicach administracyjnych gruntów wsi Doktorce i Lesznia zlokalizowanych jest ponad 30 stanowisk archeologicznych, głównie w dolinie Narwi. Wpisane do rejestru zabytków jest 9 kurhanów z okresu pradziejowego i późnego średniowiecza znajdujących się w lesie na południowy-zachód od Doktorc. Ponadto w okolicach wsi występuje jeszcze 15 stanowisk archeologicznych dokumentujących okresy od epoki kamienia, żelaza, brązu, okresu rzymskiego, średniowiecza i nowożytnego. W okolicach wsi Lesznia występuje 9 stanowisk archeologicznych dokumentujących ślady przeszłości podobnych okresów historycznych a najciekawszym z nich jest kurhan średniowieczny przy torach kolejowych niedaleko mostu na Narwi.

Stałe osadnictwo na tym terenie pojawia się w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego w XV-XVI w. Ośrodkiem kolonizacyjnym był wówczas średniowieczny gród w Surażu, który otrzymał magdeburskie prawa miejskie od księcia Kazimierza Jagiellończyka w 1445 r. Wieś Doktorce nosiła pierwotnie nazwę od uroczyska Szczehłowszczyzna co oznaczało w jęz. ukraińskim występowanie tu gatunku ptaka – szczygła (szczehół). Geneza wsi Lesznia jest również prowiniecji ukraińskiej i oznaczała gatunek krzewu – leszczyny (liska). W 1524 r ziemie po obu stronach Narwi otrzymuje tu lekarz nadworny króla Zygmunta Starego i jego żony Bony Sforzy, Maciej z Krajny. W ramach posiadanych dóbr, sprowadza on tu pierwszych osadników chłopskich, którzy mieli służyć w jego dworze w Strabli. W 1617 r ówczesny właściciel Strabli, Adam Turowski, stolnik wiski, ufundował nowy, murowany kościół pw. Wniebowzięcia Jezusa Chrystusa, istniejący do dzisiaj. Na utrzymanie plebana nadał trzy włóki ziemi oraz gospodarstwo złożone z niewielkiej plebanii i zabudowań gospodarczych, tzw. Ogrody w Doktorcach. Pod Doktorcami, które przyjęły nazwę od zawodu doktora, Macieja z Krajny, w 1651 r wzmiankowany jest most drewniany, który wznieśli jeszcze w XVI w ówcześni właściciele – Arciechowscy. W 1676 r rejestr podatkowy wymieniał dwie wsie Lesznie. Jedna miała postać folwarku w którym rezydował wójt, jego gospodyni i pastuch, druga miała charakter typowej wsi zamieszkałej przez 38 poddanych chłopów. Jednym z ostatnich właścicieli m.in. Doktorc i Leszni był Michał Starzeński, starosta brański i uczestnik insurekcji kościuszkowskiej, znany z wydanych drukiem obszernych pamiętników. W XVIII w wznosi on w Strabli okazały dwór z pięknym 20 ha parkiem z kanałem do rzeki Narwi. Za udział w powstaniu styczniowym 1863 r majątek Starzeńskich zostaje przekazany rosyjskiemu generałowi. W 1918 r po odzyskaniu niepodległości przez Polskę tworzona jest na nowo administracja. Doktorce i Lesznia leżą na terenie województwa i powiatu białostockiego oraz gminy Suraż. Pod względem parafialnym należą niezmiennie do kościoła w Strabli, w gminie Wyszki. Po II wojnie światowej w latach 60-70 powstały w Doktorcach cztery zakładowe ośrodki wypoczynkowe na blisko 500 miejsc a wieś stała się znanym miejscem wypoczynku letniego i weekendowego mieszkańców kraju, Białegostoku, Bielska Podlaskiego, Łap, Suraża. W latach 60-tych wybudowana została szkoła podstawowa w Doktorcach, funkcjonująca do 1998 r, kiedy to utworzone zostało tu Publiczne Gimnazjum dla uczniów z gminy Suraż oraz pobliskiej Strabli. W 2008 r gimnazjum ze względu na lepsze warunki do nauczania oraz zmniejszającą się liczbę uczniów przeniesione zostało do Suraża. W 2010 r nowym właścicielem budynku zostało Stowarzyszenie Zielona Szkoła w Doktorcach. Ważnym wydarzeniem w dziejach Doktorc i Leszni było wybudowanie kapliczki pw. Św. Antoniego w Doktorcach, którą wyświęcił w 2009 r biskup drohiczyński Antoni Pacyfik Dydycz. Byłe zakładowe ośrodki wypoczynkowe zmieniły swych właścicieli, a w jednym z nich powstał park linowy, ściągający ponownie rzesze turystów do Doktorc. W okolicach Doktorc i Leszni planowane jest w najbliższym czasie powstanie parku wiatrowego.

Na terenie dwóch wsi występuje kilkanaście budynków ujętych w  wojewódzkiej ewidencji zabytków. Są to głównie drewniane budynki gospodarcze w Leszni sprzed II wojny światowej, w zagrodach nr 25 i 43, kryte strzechą oraz obora w Doktorcach pod nr 20.

Urząd Miejski w Surażu
11-go Listopada 16, 18-105 Suraż
tel.: 85 65 03 184, email: umsuraz@zetobi.com.pl
projekt i hosting: INTERmedi@    |    zarządzane przez: zeroCMS